Kaçak akım rölesi elektrik tesisatlarında, enerji kaçağından meydana gelebilecek kazalara, yangınlara karşı önlem olması sebebiyle yerleştirilen ve beklenmeyen durumlarda hassiteyine göre mili saniyede devreye giren elektrik elamanıdır.
Kaçak Akım Röleleri sektörde iki farklı şekilde biliniyor;
1- İnsan Koruma (30 mA)
2- Yangın Koruma (300 mA) veya sistemin Kaçak Akım durumuna göre Toroid Röle ( 0,5-1-2-3-4-5 A)
İnsan korunmak istenen her yerde 30 mA Röle kullanılmak zorunda değil, elektriksel koruma iki şekilde sağlanabilir. Akımı sınırlayarak (0-0,05 A) ya da gerilimi 50 V ile sınırlayarak. Kaçak Akımların yüksek olabileceği sistemlerde 300 mA röle kullanarak insanı da koruyabilirsiniz, yangından da korunabilirsiniz. Örneğin 40 mA sabit sistem Kaçak Akım’ı ( Leakage Current ) olan tesiste 30 mA Kaçak Akım Rölesi kullanılması mümkün değil. Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği’ne göre 300 mA Kaçak Akım Rölesi kullanılan tesis bölümlerinde topraklama direnç değeri 166 ohm’un altında ise (EMO EİTTY göre 80 ohm kabul ediliyor) Elektriksel Korunma sağlanmıştır ve yeterlidir.
A ve AC Tipi Kaçak Akım Röleleri
EC/ EN 61008 ve IEC/ EN 610091 standartları ile uyumlu olan AC tipi veya A tipi kaçak akım koruma röleleri, konut ve benzeri türü çoğu uygulamada kullanılır. Ancak ev aletlerinde dahi bulunan yüksek DC bileşenler, frekanslar veya parazitler bu röleleri gereksiz açma yapmasına neden olabilir. 6mA üzerinde kaçak akım durumunda, A Tipi rölelerim açma performanslarının sağlıklı olmadığı düşünülür.
B Tipi Kaçak Akım Röleleri
90lı yıllarda A tipi rölelerin eksik kalması hem de DC akımın hayatımızda daha fazla yer edinmesi ile B tip röleler kullanılmaya başlandı. B tipi kaçak akım röleleri, yüksek doğru akım bileşenli veya yüksek frekanslı toprak hata akımı üreten doğrusal olmayan devreler için uygundur. Fotovoltaik tesisler, elektrikli şarj istasyonları UPS, redresör, DC sürücüler vb uygulamalarda iyi bir seçenektir. Özellikle güç elektroniği uygulamalarında A/AC tipi rölelerin yetersiz kalması B tipi röleleri kullanıcılar için harika bir alternatif haline getirdi.
F Tipi Kaçak Akım Röleleri
Giderek daha karmaşıklaşan ve gelişen endüstrisinin elektriksel koruma ihtiyacı da farklılaştı. Lineer olmayan yüklerin sayısının artması harmonik sorununu meydana getirirken, harmonikler elektriksel koruma cihazlarının çalışmasını doğrudan etkiledi. F tipi kaçak akım röleleri, yapısında bulunun filtre ile başta harmonik olmak üzere diğer frekansları ayırt edebilir. Çalışma frekans aralığı çok geniş olduğu için 10-1000 Hz 50-60 Hz bandında gereksiz açma yapmazlar.
Neden F Tipi Kaçak Akım Röleleri
- Yapısındaki filtre sayesinde harmonik ve yüksek frekans değişimlerinden etkilenmez.
- Yıldırım ve ani aşırı gerilim kaynaklı gereksiz açma yapmaz.
- Frekans değişimlerinde hatalı açma yapmaz.
- Düşük dereceli DC akımlardan etkilenmez.
F Tipi Röleler Nerelerde Tercih Edilebilir?
Özellikle ac sürücünün yoğun olduğu makine panolarında
- Asansör sistemlerinde
- Banka ve veri merkezlerinde
- Kritik yüklere sahip tüm üretim hatlarında
- Kaynak makinelerinde
- CNC tezgahlarında
- Yoğun harmonik üreten haddene ve çelik üretim tesislerinde
- Yine yoğun ac sürücü kullanılan HVAC sistemlerinde
- Nötr olmayan sistemlerde dahi kullanımı vardır.